Transport kombinowany – co warto o nim wiedzieć?

Przesył ładunków odbywa się z wykorzystaniem jednej lub kilku gałęzi transportu, takich jak transport lotniczy, morski lub drogowy. Wybór ostatecznej formy przewozu uzależniony jest od wielu czynników, jak na przykład rodzaj ładunku, wymagania szczegółowe odnośnie spedycji z uwagi na konkretne cechy towaru, konieczność wykonania przeładunku, czy miejsca odbioru i dostawy. W przypadku kiedy pojazdy samochodowe nie są wystarczające w dostarczeniu towarów pod wskazany adres firmy spedycyjne korzystają z łączenia dostępnych wariantów przewozowych. Wydajną opcją w wyjątkowych przypadkach jest transport kombinowany.

Transport kombinowany – niezbędne informacje

Transport kombinowany to forma przewozu ładunków wykorzystująca więcej niż jedną gałąź spedycyjną. Początkowy lub końcowy etap przesyłu towarów realizowany jest przez pojazdy samochodowe. Na innych odcinkach natomiast wykorzystywane są następujące formy przesyłu: kolejowy, żegluga śródlądowa lub fracht morski (w tym przypadku ważne jest, by odcinek, jaki towar pokonuje drogą morską przekraczał 100 kilometrów w lini prostej). Te trzy warianty stają się głównym środkiem przewozu w transporcie kombinowanym, natomiast wykorzystanie środków samochodowych realizuje trasy dowozowe i odwozowe ładunku. Wyróżnić należy także międzynarodowy transport kombinowany, który występuje, gdy przekraczana jest granica państwa. Szczegółowe i wyczerpujące określenie transportu kombinowanego zawarte jest w Ustawie o transporcie drogowym z dnia 6 września 2001 roku.

Transport kombinowany – rozróżnienie, podziały

Transport kombinowany występuje w kilku istotnych wariantach. Podział warunkowany jest ilością oraz rodzajem operatorów wykonanego przewozu. W opcji kombinowanego przesyłu towarów operacje odbywają się na jednej jednostce ładunkowej, gdzie jednostką ładunkową właściwą dla tego rodzaju transportu jest kontener, nadwozie wymienne lub naczepa. Wykorzystywanych jest natomiast wielu operatorów, co oznacza, że w trakcie przewozu korzysta się z dwóch gałęzi transportu.

W kombinowanych wariantach przesyłu ładunków występują dodatkowo trzy warianty:

• bimodalny – wariant realizowany z wykorzystaniem dwóch środków transportu (drogowy i kolejowy), gdzie nie następuje przeładunek towaru (np. przewóz naczepy).
• intermodalny – przewóz ładunku występującego w jednej jednostce ładunkowej (kontener, nadwozie wymienne) z użyciem więcej niż jednego środka transportu.
• multimodalny – wykorzystanie w przesyle towarów dwóch lub więcej wariantów transportu. W tej opcji dopuszczona jest możliwość zmiany pierwotnej jednostki ładunkowej.

W transporcie ładunków wykorzystywane są także inne opcje przesyłu. Pierwszą z nich jest transport łamany, który korzysta z przynajmniej dwóch opcji przewozu z zastrzeżeniem, że należą one do tej samej gałęzi. Zatem rozpoczynając transport z wykorzystaniem samochodu dostawczego, kolejne etapy przewozu mogą być realizowane wyłącznie z wykorzystaniem pojazdów drogowych, na przykład samochodu ciężarowego. Drugi wariant, to przewóz kabotażowy polegający na wykonywaniu spedycji przez pojazdy samochodowe, samoloty lub kolej zarejestrowaną w innym państwie (np. samochód ciężarowy zarejestrowany w Polsce wykonuje zadania na terenie innego kraju). Analogicznie firma zarejestrowana na terenie jednego państwa realizuje usługi logistyczne kabotażowe w innym państwie (np. przedsiębiorstwo zarejestrowane w Polsce transportuje ładunki na terenie Niemiec). Trzecim wariantem jest transport przesyłowy realizowany przez specjalnie stworzoną infrastrukturę – rurociągi, przewody, taśmociągi.

Transport kombinowany – infrastruktura i organizacja

Spedycja kombinowana wykorzystuje kilka gałęzi transportu, co generuje potrzeby rozbudowanej i zróżnicowanej infrastruktury. Na infrastrukturę przewozów kombinowanych składają się terminale przeładunkowe oraz system dróg łączących te terminale. Przesył kombinowany wymaga doskonałej organizacji, która uwzględnia cechy i specyfikę wykorzystywanej gałęzi. Kluczowe jest także stworzenie precyzyjnych planów przeładunku towaru. Doświadczenie, doskonała organizacja oraz rozbudowana infrastruktura to podstawy w realizacji zadań z dziedziny transportu kombinowanego, który obsługiwany jest wyłącznie przez najlepsze przedsiębiorstwa spedycyjne i logistyczne.

Transport kombinowany – zalety i wady

Wariant kombinowany odpowiada na szerokie potrzeby klientów umożliwiając dostarczanie ładunków pod każdy adres na globie. Ta forma przesyłu towarów obniża koszty transportu, a także skraca czas i usprawnia wszystkie zadania spedycyjne. W przewozach kombinowanych efektywnie używany jest tabor, a cały proces jest niezwykle elastyczny. Kombinowane opcje przesyłu ładunków korzystają z rozbudowanych wariantów przewozu zaprojektowanych w taki sposób, by wydajnie eksploatować zalety danej gałęzi transportowej. Umożliwia to dobieranie optymalnych środków dostarczania ładunków i uniezależnienie się na przykład od warunków atmosferycznych czy drogowych. Kombinacje wpływają również na optymalizację czasu pracy personelu, w tym kierowców oraz zmniejszenie emisji spalin, co pozytywnie oddziałuje na środowisko naturalne.

Spedycja kombinowana posiada też wady, takie jak: ryzyko uszkodzenia ładunków z uwagi na fakt przeładowywania, dość skomplikowany status przewozu, obszerna dokumentacja przewozowa, niebezpieczeństwa wynikające z nieuformowanych tras oraz mała elastyczność przy przesyłkach specjalnych (np. w przypadku wysyłki żywych zwierząt). Zdecydowanie jednak więcej jest korzyści z posługiwania się przesyłem ładunków, w którym łączony jest przewóz drogowy, kolej lub spedycja morska. Transport kombinowany to podstawa na trasach międzykontynentalnych. W Unii Europejskiej duży procent stanowi korzystanie z kombinacji spedycyjnych. Na terenie Polski opcje te wchodzą w kolejne fazy rozwoju.